Σχετικά με τη νέα εγκύκλιο για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Σε συνέχεια της προηγούμενης ανακοίνωσής μας για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, όπου τονίζουμε τις διαχρονικές ευθύνες του Υπουργείου Παιδείας και όλων των κυβερνήσεων για την ανυπαρξία υποδομών, επιμόρφωσης, διαμόρφωσης διδακτικού υλικού και μέσων, διατυπώνουμε αιτήματα για τη σημερινή συγκυρία και προτάσεις για τη δουλειά μας και με αφορμή τη νέα εγκύκλιο του Υπουργείου, έχουμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω:

1. Το Υπουργείο Παιδείας στην εγκύκλιο 39676/Δ2/20-03-2020 αναφέρει:

«Σας διαβιβάζουμε Οδηγίες για την υλοποίηση προγραμμάτων Ασύγχρονης εξ Αποστάσεως

Εκπαίδευσης τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται κατά την περίοδο αναστολής λειτουργίας των μαθημάτων στις σχολικές μονάδες προς όφελος των μαθητών/τριών».

Επομένως, η φράση «μπορούν να χρησιμοποιούνται» δηλώνει ότι η εφαρμογή τους είναι δυνητική και όχι υποχρεωτική.

• Επίσης, στο έγγραφο των οδηγιών, στην πρώτη σελίδα, αναφέρεται ότι:

«Η επιλογή της πλατφόρμας που θα αξιοποιηθεί έγκειται στη διακριτική ευχέρεια του/της

κάθε εκπαιδευτικού. Σε κάθε περίπτωση οι εκπαιδευτικοί και οι Διευθυντές των σχολικών

μονάδων θα υποστηριχθούν για την ψηφιακή πλατφόρμα e-me και για την ψηφιακή

πλατφόρμα e-class από τα αντίστοιχα κέντρα εξυπηρέτησης (Help Desk)».

Επομένως, δεν είναι υποχρεωτικό ένας εκπαιδευτικός να χρησιμοποιήσει κάποια από τις δύο αυτές πλατφόρμες.

• Οι πλατφόρμες που προτείνει το Υπουργείο είναι αυτές που ήδη βρίσκονται σε λειτουργία. Τα μειονεκτήματά τους είναι γνωστά, είναι παρωχημένες σε σημαντικό βαθμό (e-class), δεν είναι φτιαγμένες για τέτοιο όγκο ζήτησης, είναι αργές (ήδη σέρνονται), δύσχρηστες κλπ. Επίσης, η πλατφόρμα e-class είναι σχεδιασμένη για τη δευτεροβάθμια, π.χ. αναφέρει βιβλίο ύλης.

• Η διαδικασία που προβλέπεται για την πρόσβαση εκπαιδευτικών και γονιών είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και τα χρονοδιαγράμματα που θέτουν οι οδηγίες μη ρεαλιστικά. Ενδεικτικά, για τις οργανωτικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου, αναφέρουμε ότι ενώ σε πρώτη φάση ζήτησε τα e-mail των γονιών να συγκεντρωθούν και να περαστούν στο myschool, σε δεύτερη φάση, ενημέρωσε ότι οι γονείς πρέπει μόνοι τους να μπουν στο σύστημα και να αποκτήσουν κωδικούς, όσοι μάλιστα δεν το καταφέρουν, να απευθυνθούν στο σχολείο τους. Είναι προφανές ότι οι αλληλοαναιρούμενες αυτές κινήσεις μόνο σύγχυση μπορούν να δημιουργήσουν.

• Οι ιστοσελίδες που προτείνουν οι οδηγίες για την άντληση υλικού είναι επιεικώς ανεπαρκείς και αναντίστοιχες με τα πακέτα χρηματοδότησης που εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχουν αξιοποιηθεί για αυτή τη δουλειά. Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει, όπως έχουμε ήδη διατυπώσει, να οργανώσει εκπαιδευτικά προγράμματα στη δημόσια τηλεόραση και κεντρική ιστοσελίδα με υλικό ανά τάξη και μάθημα.

Το Υπουργείο Παιδείας σε μία προσπάθεια να πείσει τους γονείς και τους μαθητές ότι με κλειστά τα σχολεία μπορεί να υπάρξει μια (σχετική) κανονικότητα, στέλνει οδηγίες στα σχολεία και στους γονείς για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, παρουσιάζοντας στα ΜΜΕ μια ιδανική κατάσταση, λέγοντας ότι οι μαθητές θα μπορούν να σηκώνουν το χέρι, οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να επιβάλλουν ησυχία με την λειτουργία της σίγασης(!) κι ότι υπάρχει άφθονο υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς.

Με βάση τα παραπάνω:

• Καλούμε τους συναδέλφους να οργανώσουν τη δουλειά τους με τον τρόπο που εκείνοι θεωρούν καταλληλότερο και πιο αποτελεσματικό. Κάθε σχολείο θα επιλέξει τα μέσα, τα εργαλεία, τους τρόπους αλλά και το περιεχόμενο που θα αξιοποιήσει γνωρίζοντας καλύτερα τις ανάγκες και τις δυνατότητες των μαθητών του. Έτσι ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη λειτουργία των παρεμβάσεων αλλά και η ενιαία λειτουργία του σχολείου, απέναντι σε κακόβουλες πολιτικές που επιδιώκουν την κατηγοριοποίηση των εκπαιδευτικών. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορούν να αξιοποιηθούν για παράδειγμα, οι ιστοσελίδες των σχολείων, οι ιστοσελίδες των τάξεων, διάφορες δωρεάν εφαρμογές τηλεπικοινωνίας, η επικοινωνία με email κλπ.

• Οι εκπαιδευτικοί κάνουμε ό,τι μπορούμε – και στις σημερινές πολύ δύσκολες συνθήκες – προκειμένου να σταθούμε δίπλα στους μαθητές μας, να ανταποκριθούμε στην ανάγκη επαφής, συνεργασίας, βοήθειας των παιδιών που τόσο πολύ την έχουν ανάγκη αυτή τη στιγμή. Σε αυτή την ανάγκη ανταποκρινόμαστε με όσα μέσα και δυνατότητες διαθέτουμε και όχι στις επικοινωνιακές πολιτικές του υπουργείου. Δε μας υποχρέωσε, δε μας υποχρεώνει και ούτε θα μας υποχρεώσει κανένα Υπουργείο Παιδείας να στήσουμε δίκτυα επικοινωνίας και αλληλεγγύης με τους μαθητές μας και τις οικογένειές τους. Ήδη πολλοί συνάδελφοί μας το έχουν κάνει με δική τους πρωτοβουλία. Και θα συνεχίσουν να το κάνουν με όποιο τρόπο εκείνοι θεωρούν πρόσφορο.

• Χρησιμοποιούμε την ιστοσελίδα του Συλλόγου για να συλλέξουμε, να προτείνουμε υλικό (παραμύθια, βιβλία, παιχνίδια, κατασκευές με απλά υλικά κλπ). Για να προτείνουμε επίσης τρόπους επαφής με τους μαθητές μας και ανταλλαγής υλικού. Χωρίς αυταπάτες για τα όρια αυτής της πρωτοβουλίας. Καλούμε τους συναδέλφους να μας αποστέλλουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Συλλόγου τις προτάσεις τους για να τις αναρτήσουμε στη στήλη «Εκπαιδευτικό υλικό» που διαθέτει η ιστοσελίδα μας.

• Το Υπουργείο Παιδείας με αυτή του την απόφαση συνειδητά επιλέγει να κάνει  διάκριση μεταξύ των μαθητών μας. Δεν έχουν όλες οι οικογένειες την υποδομή για την εξ αποστάσεως, δεν έχουν όλοι οι γονείς τη δυνατότητα να είναι «πάνω από τον υπολογιστή» ή το κινητό τηλέφωνο για να ακολουθήσουν τις οδηγίες του Υπουργείου. Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για όλα τα παιδιά. Σε καμιά περίπτωση δεν θα μπούμε στη λογική του διαχωρισμού των μαθητών μας και μάλιστα σε μια περίοδο που πολλοί και πολλές αντιμετωπίζουν είτε σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητά τους λόγω των ειδικών συνθηκών που ζουν οι οικογένειές τους είτε προβλήματα επιβίωσης. Για μας όλοι οι μαθητές – είτε ζουν στην πόλη, είτε στο χωριό , είτε είναι μετανάστες και προσφυγόπουλα – έχουν το ίδιο ακριβώς δικαίωμα στην  μόρφωση.

Μιλώντας ειδικά για τον σύλλογό μας, υπάρχουν ολόκληρα σχολεία, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες του Υπουργείου. Κάθε σχολείο και κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να πάρουν υπόψη τους αυτή την παράμετρο.

• Εμείς τονίζουμε ότι: τίποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ζωντανή εκπαίδευση, τις ανοιχτές σχολικές τάξεις. Η χρήση του διαδικτύου και των υπολογιστών δεν είναι εκπαίδευση. Είναι βοηθητικό εργαλείο, υποστηρικτικό στη δια ζώσης εκπαίδευση. Τίποτε άλλο. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο, όταν μιλάμε για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Όλα τα άλλα δεν είναι παρά ένα επικοινωνιακό παιχνίδι, που στήνεται στις πλάτες εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών με σοβαρές πολιτικές προεκτάσεις. Με τον ίδιο τρόπο που για το θέμα της υγείας η κυβέρνηση τονίζει την «ατομική ευθύνη», χωρίς να παίρνει μέτρα για τα νοσοκομεία και τη δημόσια υγεία, προσπαθεί να πείσει την κοινωνία ότι σε τελική ανάλυση  είναι ατομική ευθύνη του εκπαιδευτικού και του γονιού να βρει τον τρόπο να συνεχιστεί η εκπαιδευτική διαδικασία.

• Αυτό που λείπει αυτή τη στιγμή από τους μαθητές μας δεν είναι η ανάγκη να καλύψουν την ύλη. Εξάλλου δηλώνουμε χρόνια τώρα ότι η ύλη είναι μεγάλη, πάνω από τις πραγματικές μορφωτικές και μαθησιακές ανάγκες και δυνατότητες των παιδιών μας. Οι εκπαιδευτικοί έχουμε τη δυνατότητα να τη διαχειριστούμε όταν ανοίξουν τα σχολεία,  λέγοντας ταυτόχρονα ότι το Υπουργείο Παιδείας πρέπει να πάρει μέτρα για τη μείωση και την αναδιάταξή της. Με αυτό το πνεύμα πρέπει να μιλήσουμε στους γονείς που ανησυχούν για την πρόοδο των παιδιών τους.

Αυτό που αυτή την περίοδο λείπει από τους μαθητές μας, ειδικά μιλώντας για τις ηλικίες του νηπιαγωγείου και του δημοτικού, είναι η ζωντανή επαφή με τους συνομηλίκους τους, με τους φίλους τους, το παιχνίδι, η αγκαλιά, η ανάγκη να ζήσουν σαν παιδιά. Αυτό με τίποτε δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού.

• Οι επιπτώσεις στην ψυχολογία των παιδιών είναι σαφώς ανυπολόγιστες. Όχι μόνο από το γενικότερο κλίμα των περιορισμών και το κλείσιμο των σχολείων. Υπάρχουν οικογένειες που το εισόδημά τους συρρικνώνεται, υπάρχουν οικογένειες όπου οι γονείς εργάζονται κάτω από δυσμενείς συνθήκες (νοσοκομεία, supermarket).

• Ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα είναι οι μαθητές και μαθήτριες της Α΄ Δημοτικού. Η αδιαφορία του Υπουργείου, που μέχρι στιγμής εστιάζει το ενδιαφέρον του στη Γ΄ Λυκείου, είναι ενδεικτική μιας ταξικής εκπαιδευτικής πολιτικής που, εκτός όλων των άλλων, αγνοεί τη σημασία που έχει η τάξη αυτή σε όλη την εκπαιδευτική διαδρομή ενός μαθητή. Είναι σαφές πως, όταν ξανανοίξουν τα σχολεία, απαιτείται, για όλες τις τάξεις και ιδιαίτερα για την Α΄ Δημοτικού,  αναδιάταξη και μείωση της ύλης, μικρότερος αριθμός μαθητών ανά τμήμα, εκτεταμένα προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας, στήριξη και ίδρυση νέων τμημάτων ένταξης.
• Το Υπουργείο Παιδείας ξέρει πολύ καλά ότι το απαρχαιωμένο σχολικό δίκτυο δεν μπορεί να αντέξει τα φιλόδοξα σχέδιά του. Γι ‘ αυτό αναζητά ιδιώτες, γι’ αυτό στέλνει στους εκπαιδευτικούς μηνύματα από εταιρείες με πλατφόρμες. Σε κάθε κρίση, ανοίγεται πεδίο δόξης λαμπρό για την επιχειρηματικότητα και την ιδιωτική πρωτοβουλία, που προσπαθεί να καλύψει το κενό του δημόσιου αγαθού στο όνομα τους δικού της κέρδους. Εμείς δεν πρέπει να το επιτρέψουμε!

• Μπορεί το Υπουργείο να επικαλείται αυτή την περίοδο μια έκτακτη ανάγκη, όμως τίποτε δεν εξασφαλίζει ότι αυτό που συμβαίνει τώρα δεν είναι μια γενική πρόβα με πολλές παραμέτρους. Για τη χρήση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης αντί για προσλήψεις εκπαιδευτικών. Για την κατηγοριοποίηση σχολείων και εκπαιδευτικών με βάση το αν ακολούθησαν τις οδηγίες του ή όχι. Για την ορμητική είσοδο ιδιωτών στη δημόσια εκπαίδευση. Το υπουργείο έχει εξαιρετικά επικίνδυνες πολιτικές σκοπιμότητες και όχι πραγματικό ενδιαφέρον. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτελεί θέση του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε για την εξοικονόμηση εκπαιδευτικού προσωπικού, αλλά και εκφρασμένη πρόθεση του ΥΠΑΙΘ πρόσφατα (χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη κενών σε Νίσυρο, Κάσο κλπ). Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι αυτή είναι μια πρόβα για τη μελλοντική χρησιμοποίηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για την κάλυψη κενών, ειδικά στα απομακρυσμένα σχολεία. Η ακύρωση της εξασφάλισης της δια ζώσης διδασκαλίας με οποιαδήποτε δικαιολογία θα είναι καταστροφική.