Σχετικά με τη στάση του Υπουργείου Παιδείας για τη σύγχρονη εκπαίδευση στην Πρωτοβάθμια
Οι εκπαιδευτικοί εδώ και τρεις εβδομάδες, κάτω από πρωτόγνωρες και εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, επιχειρούμε να ανταποκριθούμε με κάθε μέσο και τρόπο στις ανάγκες των μαθητών μας. Χωρίς επιμόρφωση, με τον όποιο προσωπικό μας εξοπλισμό, με ψηφιακά εργαλεία και υλικό που έπρεπε να αναζητήσουμε οι ίδιοι. Το ίδιο προσπαθούν και εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες που, εκτός όλων των άλλων, είχαν να αναμετρηθούν με τις βασανιστικά αργές και αναποτελεσματικές πλατφόρμες του Υπουργείου Παιδείας. Ωστόσο, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση εξελίσσεται σε ένα πεδίο ισχυρών αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων. Οι εκπαιδευτικοί και το Υπουργείο Παιδείας δεν έχουμε τους ίδιους στόχους. Οι εκπαιδευτικοί αναζητούμε τρόπους και μέσα επικοινωνίας, επιδιώκουμε να έχουν τα παιδιά ποιοτικό μορφωτικό, εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χρόνο αυτές τις δύσκολες στιγμές. Το Υπουργείο αντιλαμβάνεται την κρίση ως ευκαιρία για να προωθήσει την αντιεκπαιδευτική πολιτική του, να αποθεώσει τις εκπαιδευτικές ανισότητες.
Οι τηλεδιασκέψεις με διευθυντές σχολικών μονάδων που διοργάνωσε το Υπουργείο Παιδείας, με τη συμμετοχή της Υπουργού, στελεχών του Υπουργείου και εκπροσώπων της Cisco (η ιδιωτική εταιρία στην οποία παραχώρησε το Υπουργείο τη σύγχρονη τηλεκπαίδευση μαζί με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις 150.000 εκπαιδευτικών) έμοιαζαν περισσότερο με στημένη θεατρική παράσταση παρά με σεμινάρια. Πέρα από τα ανέξοδα ευχολόγια της υπουργού και την 20λεπτη fast track ενημέρωση από τους τεχνικούς της Cisco, δεχτήκαμε παράπονα από διευθυντές ότι δεν τους δόθηκε ο λόγος για να απευθύνουν τα ερωτήματά τους ή να τοποθετηθούν.
Παίρνοντας υπόψη μας την ενημέρωση από τα σεμινάρια που έχουν γίνει ως τώρα, τις οδηγίες που έχουν αποσταλεί αλλά και τις δηλώσεις της υπουργού – και σε συνέχεια των τεσσάρων προηγούμενων σχετικών ανακοινώσεών μας – θέλουμε να επισημάνουμε τα εξής:
- Το Υπουργείο Παιδείας συνεχίζει στην ίδια κατεύθυνση επικοινωνιακής τακτικής επιχειρώντας να μεταθέσει τις ευθύνες του στους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές. Οι ισχυρισμοί ότι «σας παρέχουμε όλα τα εργαλεία για να προχωρήσετε στην οργάνωση της δουλειάς σας» στερούνται σοβαρότητας. Η ψηφιακή πλατφόρμα Webex είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για τηλεδιάσκεψη στελεχών επιχειρήσεων αλλά στην εκπαίδευση τα πράγματα είναι διαφορετικά. Γνωρίζει πολύ καλά το Υπουργείο ότι η χρήση μιας τέτοιας εφαρμογής προϋποθέτει επιμόρφωση, εξοικείωση, χρόνο και, το σημαντικότερο, σοβαρές μελέτες για τις όποιες δυνατότητες προσαρμογής της σε τόσο μικρές ηλικίες. Στον αντίποδα όλων αυτών επιλέγει, με απίστευτη προχειρότητα και με fast track σεμινάρια, υπολογίζοντας περισσότερο στην …αλληλοδιδακτική μέθοδο, να προχωρήσει όχι απλώς στη διάθεση της πλατφόρμας, αλλά σε μια επικοινωνιακή τακτική ώστε να πιεστούν μέσω του κοινωνικού αυτοματισμού αλλά και του διοικητικού μηχανισμού οι εκπαιδευτικοί να μπουν όπως-όπως σε διαδικασίες τηλεδιάσκεψης με όσους μαθητές διαθέτουν τον εξοπλισμό και τη δυνατότητα. Τι παιδαγωγικά αποτελέσματα θα έχει αυτή η τακτική; Ποιες νέες ταχύτητες ανισοτήτων θα διαμορφώσει;
- Η επιλογή και η γενίκευση της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχει ιδιαίτερα προβλήματα και ιδιαιτερότητες (όχι μόνο τεχνικά αλλά και παιδαγωγικά) τα οποία από ό,τι φαίνεται δεν λαμβάνει υπόψη το Υπουργείο. Όπως η ανάγκη προμήθειας ειδικού τεχνικού εξοπλισμού (κάμερες), η αδυναμία ταυτόχρονης παρακολούθησης του «μαθήματος» σε οικογένειες με δύο παιδιά κ.ο.κ. Τα μικρότερα σε ηλικία παιδιά δεν έχουν την δυνατότητα να χειριστούν τα μέσα ώστε να συμμετέχουν με μια σχετική αυτονομία στην διαδικασία. Αναρωτιόμαστε εάν τελικά το ζητούμενο για το Υπουργείο είναι να γίνεται μάθημα στους γονείς ή να στηριχθούν οι εκπαιδευτικοί στην προσπάθειά τους να είναι κοντά στα παιδιά. Σε αυτές τις συνθήκες, η επιλογή γενίκευσης αυτής της μορφής εκ των προτέρων αποκλείει χιλιάδες μαθητές. Κατά συνέπεια, δημιουργεί πιο πολλά προβλήματα από όσα το Υπουργείο υποστηρίζει ότι θα λυθούν.
- Έτσι κι αλλιώς, η διαδικασία της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δεν είναι υποχρεωτική. Σε όλες τις προηγούμενες ανακοινώσεις μας τονίσαμε τον προαιρετικό χαρακτήρα της εξ αποστάσεως. Τίποτε δεν έχει αλλάξει από όσα έχουμε ήδη πει καθαρά και τεκμηριωμένα. Άλλωστε, οι ίδιες οι οδηγίες του υπουργείου (ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ), στην 1η σελίδα αναφέρουν ότι: «Η διαδικασία υλοποιείται από κάθε εκπαιδευτικό είτε με σύγχρονες, είτε με ασύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, είτε συνδυαστικά».
- Οι εκτιμήσεις της υπουργού ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών, όπως δείχνουν τα στοιχεία του Υπουργείου, έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, μόνο αξιόπιστες δεν είναι. Τα μόνα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Υπουργείο είναι οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις των γονιών. Όμως δεν σημαίνει ότι όποιος έχει ηλεκτρονική διεύθυνση έχει απαραίτητα και πρόσβαση στο διαδίκτυο. Κατανοούμε ότι η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας προέρχεται από άλλα κοινωνικά περιβάλλοντα και προφανώς δυσκολεύεται να αντιληφθεί ότι υπάρχουν και άνθρωποι σε αυτή τη χώρα που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν το σχετικό αντίτιμο. Ή μήπως απλώς αδιαφορεί;
- Είναι τουλάχιστον απαράδεκτη και ενδεικτική της νοοτροπίας της κυβέρνησης η επιλογή να χρησιμοποιηθεί μια τηλεφωνική γραμμή με αστική χρέωση για όσους γονείς δεν έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να εξυπηρετηθούν μόνο εκείνοι που διαθέτουν σταθερό τηλέφωνο με απεριόριστες αστικές κλήσεις. Οι υπόλοιποι γονείς που δεν διαθέτουν σύνδεση στο διαδίκτυο ούτε σταθερό τηλέφωνο θα πρέπει να πληρώνουν 6€ την ώρα! Γνωρίζαμε ότι η κυβέρνηση έχει πάρει διαζύγιο από την έννοια δωρεάν δημόσια υπηρεσία, ωστόσο η πολιτική αναλγησία που επιδεικνύει δεν έχει όρια. Είναι εξαιρετικά απλό να χρησιμοποιηθεί μια τηλεφωνική γραμμή δωρεάν για να γίνονται αυτές οι κλήσεις, ωστόσο το Υπουργείο προτιμά μια αστική γραμμή χρέωσης! Να σημειώσουμε ότι όλα τα παραπάνω αφορούν στη σύγχρονη εξ αποστάσεως. Για την ασύγχρονη καμία σχετική πρόβλεψη ή ενδιαφέρον δεν υπάρχει ως τώρα.
- Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να εξασφαλίσει τον απαραίτητο εξοπλισμό και τη ΔΩΡΕΑΝ πρόσβαση όλων των μαθητών στο διαδίκτυο.
- Καλούμε και πάλι τους συναδέλφους να οργανώσουν τη δουλειά τους με τον τρόπο που εκείνοι θεωρούν καταλληλότερο και πιο αποτελεσματικό. Κάθε σχολείο και κάθε εκπαιδευτικός ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΕΙ τα μέσα, τα εργαλεία, τους τρόπους αλλά και το περιεχόμενο που θα αξιοποιήσει γνωρίζοντας καλύτερα τις ανάγκες και τις δυνατότητες των μαθητών του. Έτσι ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη λειτουργία των παρεμβάσεων, η αντιμετώπιση των περιπτώσεων μαθητών που στερούνται των μέσων. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορούν να αξιοποιηθούν οι ιστοσελίδες των σχολείων, οι ιστοσελίδες των τάξεων, διάφορες δωρεάν εφαρμογές τηλεπικοινωνίας, η επικοινωνία με email κλπ. Ο Σύλλογός μας στηρίζει τη δουλειά αυτή δημοσιεύοντας υλικό, προτάσεις και ιδέες συναδέλφων στην ιστοσελίδα του.
- Όσον αφορά στα νηπιαγωγεία, έχουμε να πούμε τα εξής:
Οι νηπιαγωγοί, όπως και όλοι οι εκπαιδευτικοί, στάθηκαν δίπλα στους μαθητές τους από τις πρώτες μέρες της αναστολής της λειτουργίας των σχολείων, αξιοποιώντας όλους τους τρόπους που κρίθηκαν κατάλληλοι για την ηλικία και τις δυνατότητές τους. Παρόλο που το υπουργείο δεν έχει στείλει συγκεκριμένες οδηγίες (γιατί άραγε;), οι νηπιαγωγοί διατήρησαν την επαφή με τα παιδιά και τις οικογένειές τους εμψυχώνοντας, εκφράζοντας αλληλεγγύη και ενισχύοντας με όλους τους τρόπους τη συνεργασία σχολείου-οικογένειας. Στο πλαίσιο αυτό, και λαμβάνοντας υπόψη την σημασία της προσχολικής εκπαίδευσης στην κοινωνικοσυναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, προτείνονται δραστηριότητες (π.χ. εκπαιδευτικά παιχνίδια, ταινίες, ντοκιμαντέρ, κατασκευές, τραγούδια, θεατρικές παραστάσεις και ανάγνωση παραμυθιών, ξενάγηση σε μουσεία κ.α.) με στόχο αυτή η κατάσταση να αφήσει στα παιδιά, όσο είναι δυνατό, ΚΑΙ θετικές εμπειρίες. Πρέπει να επισημάνουμε ότι η/ο κάθε εκπαιδευτικός στο Νηπιαγωγείο προσπαθεί να ανταποκριθεί στο ρόλο της/του, όπως και το προηγούμενο διάστημα, χωρίς υποστήριξη, μέσα σε ένα ασαφές πλαίσιο όπου είναι και δεν είναι υποχρεωτική η προσχολική και κατά συνέπεια ΔΕΝ αφορά σε όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας (νήπια ΚΑΙ προνήπια), αφού δε φρόντισαν ούτε οι προηγούμενες ούτε αυτή η κυβέρνηση να εξασφαλίσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης.
- Σκύβοντας στις ανάγκες των μαθητών μας, δηλώνουμε ότι δεν θα ανεχτούμε φαινόμενα αυταρχισμού, πιέσεων, υποχρεωτικότητας και αυθαιρεσιών, ούτε στο νηπιαγωγείο ούτε στο δημοτικό. Οι εκπαιδευτικοί θα συνεχίσουν να προσφέρουν το έργο τους, όπως εκείνοι ξέρουν και εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες των μαθητών και των οικογενειών τους.
- Καλούμε τους συναδέλφους να μην υποκύπτουν αλλά να καταγγέλλουν στο ΔΣ του Συλλόγου τυχόν πιέσεις, εκβιασμούς, αυθαιρεσίες. Να προχωρούν στην οργάνωση της δουλειάς τους με πνεύμα συλλογικότητας, συνεργατικότητας, αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας. Με τους ρυθμούς που εξασφαλίζουν τη σιγουριά για κάθε βήμα που κάνουμε στο νέο και άγνωστο τοπίο που έχουμε μπροστά μας. Με προϋπόθεση τη συμμετοχή και την ενεργοποίηση ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥΣ. Με γνώμονα τις μορφωτικές, πολιτιστικές, ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες των μαθητών μας και την υπεράσπιση του δημόσιου δωρεάν σχολείου.
