Αφιέρωμα Ellis Island: Μιλώντας στους μαθητές μας για τη μετανάστευση και την προσφυγιά από τη σκοπιά του Έλληνα μετανάστη

Το νησί Έλλις (Ellis Island), στ’ ανοιχτά του Μανχάταν, υπήρξε ο κύριος σταθμός υποδοχής των μεταναστών που έφταναν στην Αμερική, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, από τα τέλη του 19ου αιώνα και κατά την διάρκεια του πρώτου μισού του 20ου.

Τον Νοέμβριο του 2015 βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία μικρού μήκους του JR «Εllis», με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ως φόρος τιμής στα εκατομμύρια των μεταναστών που πέρασαν τις πύλες του νησιού, προσδοκώντας μια καλύτερη ζωή από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Σε μια περίοδο που εκατομμύρια άνθρωποι φεύγουν από τις πατρίδες τους κυνηγημένοι από την φτώχεια και τον πόλεμο, που στήνονται ξανά στρατόπεδα συγκέντρωσης διαλογής τους και φράχτες ανά την Ευρώπη, η ιστορία του Ellis Island αποκτά τραγική επικαιρότητα. Γιατί δεν ήταν απλά ένα πέρασμα προς την Αμερική. Ήταν το νησί «των δακρύων και του φόβου» όπως περιγράφεται από Έλληνες μετανάστες που πέρασαν από αυτό, ήταν ο τόπος που για 70 περίπου χρόνια λειτούργησε  ως «face control» για τους υποψήφιους Αμερικανούς υπηκόους, αφού με βάση την νομοθεσία του τότε Αμερικανικού κράτους έδιναν άδεια εισόδου  μόνο σε εκείνους τους μετανάστες που θα μπορούσαν να  φανούν χρήσιμοι για την οικονομία. (Σύμφωνα με το άρθρο 2 του νόμου του 1907, έμπαιναν σοβαροί περιορισμοί: «Αι ακόλουθοι τάξεις αποκλείονται εκ των Ηνωμένων Πολιτειών: οι ηλίθιοι, οι ασθενείς το πνεύμα, οι επιληπτικοί, οι φρενοβλαβείς, οι επαίται, οι σωματικώς ελαττωματικοί, οι καταδικασθέντες επί κακουργήματι, οι πολύγαμοι, οι αναρχικοί, γυναίκαι ερχόμεναι δι΄ ανηθίκους σκοπούς, κ.α.» [Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων]).

Με αφορμή λοιπόν την ταινία είναι μια ευκαιρία να ανοίξουμε την συζήτηση στις τάξεις μας, για να μάθουν οι μαθητές μας πως εκατομμύρια Έλληνες υποβλήθηκαν σε παρόμοιες δοκιμασίες με αυτές που περνούν τώρα οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που θαλασσοπνίγονται στα νερά του Αιγαίου. Γιατί, όπως λέει και ο Bruce Springsteen στο τραγούδι του που παραθέτουμε πιο κάτω, «τα χέρια που έχτισαν αυτή την χώρα πάντα προσπαθούσαμε να τα κρατήσουμε μακριά».

Το αφιέρωμα – πρόταση διδασκαλίας περιλαμβάνει:
1. Την ταινία μικρού μήκους «Ellis», με ελληνικούς υπότιτλους και με λίγες πληροφορίες για την ταινία.
2. Την ταινία μικρού μήκους «Ellis» χωρίς υπότιτλους (και με την αφήγηση του Ρόμπερτ ντε Νίρο, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μάθημα των αγγλικών στις μεγάλες τάξεις ως άσκηση listening ή και ως άσκηση reading .)
3. Ένα φιλμάκι 3,5 λεπτών, αυθεντικό, του 1906, το οποίο δείχνει μία ομάδα μεταναστών μετά τον έλεγχο να επιβιβάζεται στο πλοίο και μία καινούρια ομάδα που αποβιβάζεται και κατευθύνεται προς το νοσοκομείο για τον έλεγχο.
4. Μια μικρή ιστορική αναδρομή και περιγραφή των συνθηκών κάτω από τις οποίες ζούσαν οι μετανάστες στο νησί.
5. Δύο τραγούδια: α) το «American Land» του Bruce Springsteen (βίντεο, στίχοι στα αγγλικά και μεταφρασμένοι στα ελληνικά, β) «Στην Αμερική», του Θανάση Παπακωνσταντίνου.
6. Πληροφορίες για την αναζήτηση μεταναστών στις Η.Π.Α. τα χρόνια 1892 – 1924.
7. Φωτογραφικό υλικό από ταξίδι μεταναστών προς τις Η.Π.Α. στις αρχές του 20ου αιώνα και από τους ελέγχους που γίνονταν στο Έλλις Άιλαντ.
8. Φωτογραφίες από την εικαστική παρέμβαση του Γάλλου καλλιτέχνη JR (αυτού που επιμελήθηκε και την ταινία για το νησί) πάνω στο εγκαταλελειμμένο νοσοκομείο του Έλλις Άιλαντ

Για να δείτε αναλυτικά το αφιέρωμα, πατήστε εδώ:

https://asillogosathinon.wordpress.com/